Geodes: hoe worden ze gevormd?

Geodes, de magische eieren van het universum. Aan de buitenkant lijken het gewone rotsen, maar wanneer ze worden gebroken of opengesneden, onthullen ze een cluster van wonderen in de vorm van een binnenste kristallen voering. Interessant genoeg is het buitenste materiaal van deze rotsen veel veerkrachtiger voor hun omgeving dan het gesteente waarin of waarop ze worden gevonden. Logisch, aangezien de kristallen binnenin vaak duizenden tot miljoenen jaren nodig hebben om zich te vormen (hoe kleiner de kristalformaties zijn, hoe jonger de geode is). Zie de geode als een dooierloos ei, met de schaal als gastheer en de kristalclusters binnenin als het "membraan" dat bestaat uit mineralen die op elkaar zijn gebouwd. Dus nu we weten wat een geode is - als we dat nog niet wisten - hoe worden ze gevormd en waar kunnen we ze vinden?

De vorming van een geode is vrij eenvoudig in het grote schema van het universum, maar het product van het proces is allesbehalve. Waar de grootste hoeveelheid geodes kan worden gevonden, zijn ofwel a) gestratificeerde vulkanische afzettingen zoals basalt of tufsteen, of b) gestratificeerde sedimentaire carbonaatafzettingen zoals kalksteen en dolomiet. Veel andere soorten omgevingen kunnen geodes opleveren, maar in kleinere hoeveelheden. Hoewel geodes in twee hoofdtypen kunnen worden gegroepeerd, kunnen ze op verschillende manieren worden gevormd.

Vulkanische geodes 

De meest populaire en veelgevraagde geodes zijn die welke zijn gevormd in gebieden met vulkanische activiteit. Deze geodes worden op twee manieren gemaakt: 1) wanneer gassen vast komen te zitten in verharde lava of 2) wanneer de buitenste lavalaag sneller afkoelt dan de binnenkant (wanneer hete lava water raakt), in welk geval het gas of de gesmolten lava later sijpelt uit zijn "omhulsel" - langgerekte lavastroom veroorzaakt de formatie meterslange geodes. Beide gevallen laten een zak achter in de verharde rots waarin grondwater kan binnendringen, met mineralen die vervolgens op elkaar groeien om kristallen te vormen. Vulkanische holtes worden meestal gevuld met kwarts, agaat of beide en in sommige zeldzame gevallen zelfs opaal! 

Sedimentaire geodes 

Misschien minder populair dan vulkanische geodes, maar desalniettemin spectaculair zijn geodes die in sedimentair gesteente voorkomen. Deze worden meestal gevonden in kalksteen, dolomiet en specifieke soorten schalie. De holtes in deze rotsen waarbinnen zich kristallen vormen, worden vaak gemaakt door gassen en verschillende soorten fossielen zoals schelpen, boomresten, wortels en andere organische materialen die na verloop van tijd uiteenvallen en de zak achterlaten. Deze zijn vrij kleiner dan vulkanische geodes en bevatten kwarts-, opaal-, agaat- en carbonaatmaterialen. De buitenste laag van sedimentaire geodes is vaak gemaakt van kwarts of chalcedoon, die zichtbaar blijven nadat de gastheergesteenten zijn verweerd, waardoor ze veel gemakkelijker te vinden zijn dan andere soorten geodes. 

De kleur van een geode komt van dezelfde mineralen die de kristallen binnenin vormen, maar er komen vaak extra elementen binnen om hun pracht aan de mix toe te voegen. IJzer geeft rijke rode of paarse tinten, terwijl titanium zorgt voor blauw en chroom voor groen. Roze tinten komen meestal van mangaan. Natuurlijk zijn dezelfde elementen verantwoordelijk voor het type kristal dat erin zal groeien. Hier komen de namen binnen. 

Geode namen worden vaak gegeven op basis van het type kristallen waaruit het interieur bestaat, met het woord "geode" ervoor. Bijvoorbeeld Amethist-geode of Agaat-geode. Anderen kunnen ook een geografische of stratigrafische naam krijgen, zoals "Keoukuk-geode" of "Braziliaanse geode". 

Verrassend genoeg bevatten niet alle geodes kristallen, maar sommige worden opengebroken om andere interessante landschappen te onthullen. Een van de meest gebruikelijke alternatieven voor met kristallen omzoomde geodes zijn geodes bekleed met chalcedoon, een microkristallijne variëteit van kwarts die moeilijk te zien is met het blote oog. 

Vaak verward met geodes zijn andere objecten die onder vergelijkbare omstandigheden in de aarde zijn gevormd, maar toch een verscheidenheid aan verschillende eigenschappen hebben die kunnen helpen om ze van elkaar te onderscheiden. Een van de meest voorkomende gesteenten die vaak verward worden met geodes is die van de Knobbeltje, een vast gesteente dat is samengesteld uit neergeslagen mineraal materiaal. Ze kunnen op een gegeven moment hol zijn geweest en daarna volledig gevuld met dat minerale materiaal. Een andere methode voor het vormen van knobbeltjes is door minerale groei op een sedimentair oppervlak, in een holte of vervanging van hun gastgesteente. Het meest vergelijkbaar met geodes zijn Vugs, dit zijn holtes die kristallen kunnen bevatten, maar die niet sterk genoeg zijn om de samenstelling van een geode te ondersteunen als deze eenmaal van zijn gastheer is verwijderd. De meeste vugs blijven niet intact nadat het gastgesteente is uiteengevallen. Een ander type massief gesteente dat (wat nogal tegengesteld is aan de geode) is Concreties, aggregaten bestaande uit sedimentaire korrels en een cementerend materiaal. Wanneer een chemische neerslag een kern in het sediment begint, zoals een fossiel of een korrel, hoopt materiaal zich rond de kern op om poriënruimten te vullen of minerale korrels te vervangen. Dit is de vorming van concreties, beginnend in het midden en dan naar buiten groeiend zonder holte. Misschien wel het meest vergelijkbaar met geodes Dondereieren, sferische of subsferische massa's van rhyoliet die ontstaan ​​uit uiteenvallende vulkanische lagen. In tegenstelling tot concreties bevatten ze een interne holte waarin agaat, opaal en ander mineraal materiaal kan groeien. 

's Werelds grootste geode Er is veel gespeculeerd en gedebatteerd over de vraag of het inderdaad de grootste is of zelfs geclassificeerd als een geode, maar de meesten zijn het erover eens dat het op zijn minst een van de grootste is. Het werd ontdekt in 1999 en werd doorsneden door een doorgang van de zilvermijn van Mina Rica. De "Geode van Pulpi" bevindt zich in de buurt van Almeria, Spanje en heeft een inhoud van ongeveer 11 kubieke meter met een breedte van ongeveer 12 meter. Zijn gastheer is een Trias dolostone en zijn minerale sequentie begint met ijzercarbonaten en bariet, gevolgd door celestine en eindigt met zijn holte van giangips (seleniet). Deze kristallen zijn kleurloos en transparant, vaak vergeleken met grote ijsblokken.